انواع هواسازها

هواساز چیست؟

هواساز به عنوان یکی از سیستم‌های تهویه مطبوع، برای کنترل و تنظیم دما، کنترل رطوبت، بهبود کیفیت هوا و تأمین هوای تازه شناخته می‌شود.

هواسازها را می‌توان از اصلی‌ترین دستگاه‌های تهویه مطبوع دانست. این دستگاه این قابلیت را دارد که با تجهیزاتی مانند چیلر، بویلر یا دیگ فولادی ادغام شود. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های دستگاه هواساز، فیلتراسیون و افزایش کیفیت هوا است.

کویل‌های سرمایی دستگاه که آب سرد از آنها عبور می‌کند، وظیفه خنک‌کردن هوا را بر عهده دارند و در فصل تابستان مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین کویل‌های گرمایی دستگاه که حاوی آب گرم یا بخار هستند، در فصول سرد وظیفه گرمایش هوا را دارند.

عملکرد هواساز

هواساز را می‌توان برای 3 کارکرد سرمایش، گرمایش و رطوبت استفاده کرد. برای تولید گرمایش، آب گرم یا بخار داغ که به وسیله بویلر تولید شده، با استفاده از لوله ها وارد کویل گرمایشی دستگاه می شود و پس از عبور هوا از روی کویل گرمایشی و انتقال حرارت بین هوا و آب، هوا دچار افزایش دما شده و به صورت گرم از طریق کانال به محیط منتقل می گردد. برای تولید سرمایش، آب سرد که به وسیله چیلر تولید می شود، توسط لوله ها وارد کویل سرمایشی دستگاه هواساز می‌گردد و با عبور هوا از روی کویل سرمایشی، هوا به واسطه انتقال حرارت با آب سرد خنک شده و برای سرمایش محیط به فضای داخلی انتقال داده می شود. همچنین، توجه داشته باشید که تنظیم رطوبت هوا به وسیله دستگاه هواساز با استفاده از رطوبت زن ها انجام می گیرد.

کاربرد هواساز

هواساز ها را می‌توان به عنوان یکی از کاربردی ترین و پر مصرف ترین دستگاه های تهویه مطبوع به حساب آورد. این دستگاه، دامنه گسترده ای از کاربردها را به خود اختصاص می دهد که بخشی از این کاربردها در ادامه لیست شده اند:

1. هتل‌ها
2. مراکز تفریحی
3. پاساژها و مراکز خرید
4. ساختمان های اداری
5. ساختمان های تجاری
6. گالری ها و نمایشگاه ها
7. ساختمان های مسکونی
8. مراکز آموزشی و دانشگاه ها
9. رستوران ها و تالارهای پذیرایی
10. کارگاه های صنعتی و کارخانجات
11. سالن های همایش و آمفی تئاتر
12. اتاق های تمیز بیمارستان ها و مراکز درمانی

اجزای هواساز

هواسازها متناسب با کاربری و نیاز پروژه، از بخش های متنوع و متفاوتی تشکیل شده اند. اجزای اصلی این دستگاه ها عبارتند از :

• فن دمنده
• فیلتر هواساز
• الکتروموتور فن
• بدنه و استراکچر
• رطوبت زن یا رطوبت گیر
• کویل های سرمایشی و گرمایشی

مزایای هواساز

هواساز ها نیز مانند تمام دستگاه های سیستم تهویه مطبوع، دارای مزایایی می باشند که در زیر، به معرفی این مزایا می پردازیم:

1. مصرف انرژی پایین
2. امکان کنترل هوشمند
3. نصب و نگهداری آسان
4. عدم اشغال فضای خانه
5. تنوع در ظرفیت های مختلف
6. امکان استفاده در تمام فصول سال
7. مستقل بودن تهویه هر واحد از آپارتمان
8. فیلتراسیون و تامین کیفیت مناسب هوا

انواع هواساز

هواسازها بر اساس نوع کاربرد، شکل ظاهری، زون بندی، جهت خروج هوا، نوع کنترل جریان هوا و محل قرارگیری فن دمنده تقسیم بندی می‌شوند.

بر اساس کاربرد

انواع هواسازها را بر اساس نوع کاربرد آن ها، می توان در دسته بندی زیر قرار داد:

• هواسازهای معمولی و نرمال

هواساز های معمولی و نرمال، با بدنه ای از جنس گالوانیزه ساخته می شوند. این نوع از هواساز ها دارای کویل سرمایش گرمایش و فن دمنده هستند و برای تامین هوای خروجی به جز هوای تازه که از محیط خارجی تامین می شود، از هوای برگشتی در ساختمان نیز استفاده می کنند که این امر، موجب کاهش مصرف انرژی می گردد. هواساز های معمولی و نرمال را در مصارفی که نیاز به هوای بسیار تمیز نمی‌باشد، استفاده می کنند که از مکان هایی که در آنها از این نوع از هواسازها استفاده می‌شود، می‌توان به ساختمان های مسکونی، اداری، تالارهای پذیرایی، رستوران ها، سالن های همایش و آمفی تئاتر، مراکز آموزشی و دانشگاه ها، مراکز خرید و سالن های ورزشی اشاره نمود.

• هواسازهای هایژنیک و بیمارستانی

هواساز هایژنیک، نوعی از هواساز ها می باشد که قادر است هوای کاملاً تمیز که فاقد هر گونه گرد و غبار و مواد آلاینده می‌باشد را تامین نماید و در مکان هایی که تمیزی هوا بسیار مهم است، استفاده می شود.

هواسازهای هایژنیک، قادر به استفاده از هوای برگشتی نمی باشند و تنها از هوای تازه محیط استفاده می نمایند. این نوع هواساز ها در فضاهایی مانند آزمایشگاه های ابزار دقیق، اتاق های تمیز و بیمارستان ها استفاده می گردند.

در طراحی و ساخت هواساز هایژنیک، نیاز به اقدامات ویژه ای می باشد که از این اقدامات می‌توان به استفاده از ورق استیل ضد زنگ با گوشه های منحنی شکل برای جداره داخلی بدنه، تعبیه ی فن های بدون پولی تسمه و پروفیل های ترمال بریک در تولید فریم هواساز و استفاده از فیلترهایی مانند فیلتر هپا اشاره نمود.

• هواسازهای سقفی

هواسازهای سقفی تعریف مشخصی ندارند و می‌توان آنها را نوعی هواساز با ظرفیت هوادهی پایین دانست که در سقف کاذب ساختمان نصب می‌شوند.

این نوع هواساز به دلیل ابعاد کوچک، معمولاً قادر به استفاده از آپشن‌های مختلف نیست. در این هواسازها، معمولاً دو سیستم مجزا برای سرمایش و گرمایش وجود دارد و از فن دمنده در یک لایه پیش‌فیلتر فلزی استفاده می‌شود که شباهت زیادی به ساختار فن کویل‌های کانالی دارد. تفاوت اصلی هواساز سقفی توکار با فن کویل کانالی در این است که هواسازهای سقفی توکار قادر به تولید حجم هوای بالا با فشار بیشتر هستند.

هواسازهای سقفی توکار معمولاً در فضاهایی مانند فروشگاه‌ها، مراکز خرید، رستوران‌ها، سالن‌های ورزشی و سایر مکان‌های مشابه که نیاز به حجم هوای کمی دارند، استفاده می‌شوند.

بر اساس شکل یونیت

این محصول بر اساس شکل یونیت به دو نوع هواساز عمودی و هواساز افقی تقسیم می‌شود.

• هواسازهای عمودی ارتفاع بیشتری دارند، اما فضای کمتری از سطح مقطع را اشغال می‌کنند.
• هواسازهای افقی ارتفاع کمتری دارند، اما به مساحت بیشتری برای نصب نیاز دارند.

به طور کلی، استفاده از هواسازهای افقی نسبت به هواسازهای عمودی رایج‌تر است.

بر اساس قرار گیری فن دمنده

یکی دیگر از دسته‌بندی‌های هواسازها، بر اساس محل قرارگیری فن دمنده است. فن دمنده می‌تواند بعد از کویل سرمایشی یا قبل از آن نصب شود:

• اگر فن دمنده بعد از کویل سرمایشی قرار گیرد، به آن Draw-through گفته می‌شود.
• اگر فن دمنده قبل از کویل سرمایشی قرار گیرد، به آن Blow-through می‌گویند.

بر اساس جهت خروج هوا

از دیگر روش های طبقه بندی انواع هواسازها، می توان به جهت خروج هوا اشاره نمود. جهت خروج جریان هوا در نحوه نصب فن سانتریفیوژ درون هواساز تاثیر دارد. دریچه ورود و خروج هوا در دستگاه هواساز، به شکل های مختلفی قرار می گیرد که بر این اساس، هواسازها شامل دسته بندی زیر می باشند:

• هواساز های بالا زن
• هواسازهای پایین زن
• هواسازهای رو به رو زن

بر اساس ابعاد و ظرفیت

هواسازها بر اساس فضایی که اشغال می‌کنند و میزان هوادهی مورد نیاز ساختمان، در ظرفیت‌های مختلف طراحی و تولید می‌شوند. هواسازهای صنعتی دارای ابعاد و ظرفیت‌های بزرگتری نسبت به هواسازهای خانگی هستند و معمولاً در محیط‌های تولیدی و کارخانجات استفاده می‌شوند.

بر اساس سیستم کنترلی

سیستم‌های کنترلی در هواساز پارامترهایی مانند دما، رطوبت و میزان هوای مورد نیاز را بررسی کرده و در طول فصول مختلف و ساعات مختلف شبانه‌روز، دما و رطوبت مناسب برای ساختمان را تنظیم می‌کنند.

معمولاً میزان کنترلی که در یک دستگاه هواساز قابل تنظیم است، بستگی به نیازها و الزامات پروژه دارد. به طور کلی، هواسازها بر اساس سیستم کنترل جریان به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• حجم هوای ثابت
• حجم هوای متغیر

بر اساس زون بندی

یکی دیگر از روش‌های تقسیم‌بندی هواسازها، بر اساس نوع زون‌بندی آنهاست که به دو دسته تک منطقه‌ای و چند منطقه‌ای تقسیم می‌شوند.

• هواسازهای تک منطقه‌ای تنها یک خروجی هوا دارند و به دلیل تولید هوای با دبی، دما و رطوبت مشخص، قادر به تامین شرایط مختلف کنترلی نیستند. این هواسازها نمی‌توانند دماهای متفاوت را تولید کنند و فقط برای شرایط ثابت قابل استفاده هستند.
• هواسازهای چند منطقه‌ای قادرند بیش از یک خروجی هوا داشته باشند و جریان هوا را با ویژگی‌های مختلف مانند دما و رطوبت متغیر تولید کنند. این ویژگی به آن‌ها این امکان را می‌دهد که برای زون‌های مختلف با نیازهای دمایی و رطوبتی متفاوت مورد استفاده قرار گیرند.