تعریف تبرید
تعریف تبرید یا سردسازی عبارت است از: «ایجاد شرایط مناسب برای کاهش دمای یک مکان (یا یک ماده) نسبت به محیط آن» به بیان دیگر تعریف تبرید «انتقال گرما از یک محیط با دمای پایین به یک محیط با دمای بالاتر است.»
سردسازی را می توان از چند دیدگاه دسته بندی نمود.
یک طبقه بندی روش های اساسی سردسازی به شکل زیر است:
1ــ سردسازی مدار باز
2ــ سردسازی مدار بسته
3ــ سردسازی به روش های ویژه
1ــ سردسازی مدار باز
وقتی یک تکه یخ را در داخل یک لیوان قرار می دهید تا آب خنک شود.
با این روش دمای آب از طریق تماس مستقیم سردتر گردیده است. همچنین چنانچه یک تکه یخ را برابر یک پنکه قرار دهید و وزش پنکه را به سمت خود قرار دهید حس می کنید که قالب یخ کمک به خنک تر شدن بیشتر هوا می کند. انتقال غیر مستقیم گرما توسط جسم سوم یعنی هوایی که بین ماده سرد (یخ) و جسمی که می خواهند خنک شود (شما) صورت می گیرد. کولر آبی از همین روش پیروی می کند.
2ــ سردسازی مدار بسته
در این روش گرما را از یک محیط با دمای پایین به یک محیط با دمای بالا انتقال می دهیم در این روش نیاز به کار خارجی داریم.
همان طور که می دانیم گرما از یک محیط با دمای بالاتر به یک محیط با دمای پایین تر به خودی خود انتقال می یابد و نیاز به کار نیاز به کار داریم ولی چنانچه بخواهیم عکس این کار را انجام دهیم حتما نیاز به کار داریم. (قانون دوم ترمودینامیک)
دمای بالا و پایین را می توان به بالا و پایین یک تپه تشبیه نمود که آب از بالای تپه به پایین به خودی خود سرازیر می شود و حتی می تواند یک توربین را بچرخاند ولی برای انتقال آب از پایین به بالا نیاز به کار داریم.
پرکاربردترین سردسازی با این روش سیستم تراکمی و سیستم جذبی می باشد.
این روش خود به دو دسته کلی مدار بخار و مدار گاز تقسیم می شود.
1ــ2ــ سردسازی با مدار بسته بخار
این روش نیز خود به دو دسته سیستم تبرید تراکمی و سیستم تبرید جذبی دسته بندی می شود.
1ــ1ــ2ــ سیستم تبرید تراکمی
در این سیستم مقداری گرما در اواپراتور جذب و مقدار بیشتری گرما در کندانسور دفع می گردد.
2ــ1ــ2ــ سیستم تبرید جذبی
در اوائل قرن بیستم سیستم تبرید جذبی آب ــ آمونیاک بسیار محبوب بود ولی با توسعه سیستم جذبی با سیستم تراکمی کاربرد آن کم شد ولی مجددا استفاده آب ــ لیتیوم برماید به دلیل استفاده از گرمای اضافی در محیط های صنعتی و همچنین در جایی که گاز بیش از برق در دسترس است مورد استفاده قرار می گیرد.
2ــ2ــ سردسازی با مدار بسته گاز
زمانی که ما از یک گاز به عنوان سیال در سیکل تبرید استفاده می کنیم ولی گاز تبخیر و تقطیر نمی شود و به همان حالت می ماند آن سیکل را سیکل گاز می نامند. پرکاربردترین گاز در این سیکل هوا می باشد.
3ــ سردسازی به روش های ويژه
روش هایی دیگر نیز برای سردسازی وجود دارند که برخی از آنها بازده کمی داشته و برخی نیز برای سیستم های دمای پایین به کار می روند. از معروف ترین این سیستم ها می توان سردسازی ترموالکتریک، سردسازی مغناطیسی، سردسازی نوری و سردسازی گرما ــ صوتی را نام برد.
