انواع فن کویل
در این مطلب به بررسی انواع فن کویل از منظر مکان و موقعیت نصب، نحوه تأمین هوای تازه و سرمایشی و گرمایشی بودن می‌پردازیم.
انواع فن کویل از نظر مکان و موقعیت نصب
فن کویل از نظر روکار یا توکار بودن به شرح زیر است:
1. فن کویل زمینی
فن کویل های زمینی که امروزه دارای تقاضای زیادی هستند، به منظور کاهش سر و صدا و ایجاد آسایش بیشتر از دمنده ABS در فن کویل های زمینی استفاده می‌شود.
این فن کویل ها قابل استفاده در مکان‌های مختلف از جمله اداره ها، هتل ها، آپارتمان ها و… هستند و طراحی بدنه زیبای آن‌ها هارمونی بی‌نظیری در فضاهای مختلف ایجاد می‌کند. قابلیت جابجایی بهتری دارند، راحت‌تر تعمیر می‌شوند. اما کمی سر و صدا دارند.
فن کویل زمینی به صورت ایستاده هم عرضه می‌شوند. فن کویل های زمینی معمولاً مکش هوا را از پایین و دهش هوا را از بالای دستگاه انجام می‌دهند.
در مکان‌هایی که نیاز به بازسازی دارند و امکان شکافتن سقف و جانمایی فن کویل های سقفی وجود ندارد، استفاده از فن کویل های زمینی می‌تواند گزینه بسیار مناسبی باشد. هوادهی آن‌ها از چند طرف یا یک طرف به‌صورت های بالازن، روبرو زن و شیب‌دار می‌تواند باشد و معمولاً در ظرفیت‌های هوادهی بین 150 تا 1000 فوت مکعب بر دقیقه (CFM) ساخته می‌شوند.
کنترل دقیق درجه حرارت توسط شیر سه راهه موتوری صورت می‌گیرد. نصب فن کویل های زمینی به آسانی و به‌سرعت انجام می‌شود و امکان نصب اتصالات از راست به چپ و یا برعکس وجود دارد.
ویژگی‌های فن کویل زمینی
- نصب سریع و آسان
- عملکرد آرام و بی‌صدا
- طراحی باریک و زیبای بدنه
- مکش هوا از زیر و دهش از روبه‌رو
- تنوع ظرفیت هوادهی از 150 تا 900 فوت مکعب بر دقیقه (CFM)
- استفاده از دمنده گالوانیزه برای ایجاد صدای کمتر و راحتی بیشتر است.
- مناسب برای فضاهای مختلف همچون آپارتمان‌ها، مدارس، هتل‌ها، اداره‌ها و …
2. فن کویل دیواری
فن کویل های دیواری معمولاً به دلیل شباهت ظاهری ای که به کولرهای اسپلیت دارند، مورد اشتباه قرار می‌گیرند. این دستگاه‌ها همان‌طور که از نام آن‌ها پیداست، بر روی دیوار نصب می‌شوند. امروزه به دلیل قرارگیری این دستگاه بر روی دیوار (که می‌تواند محل نصب تابلو باشد.) از این نوع فن کویل کمتر در ساختمان‌های مسکونی استفاده می‌شود. فن کویل های دیواری در فضاهای تجاری مانند بانک‌ها و مغازه‌ها به دلیل نصب آسان‌تر و همچنین مکان‌هایی که نیاز به بازسازی دارند و امکان لوله‌کشی مجدد و خراب‌کاری ساختمان وجود ندارد، مورد استفاده قرار می‌گیرند. نوع دیواری معمولاً به‌صورت روبرو زن و با ظرفیت هوادهی بین 300 تا 600 فوت مکعب بر دقیقه (CFM) ساخته می‌شوند.
ویژگی‌های فن کویل دیواری
- قابلیت زمان‌بندی 24 ساعته
- مجهز به دریچه خودکار توزیع هوا
- دارای نمایشگر LCD روی فن کویل
- تنوع ظرفیت هوادهی از 300 تا 600 فوت مکعب بر دقیقه (CFM)
- دارای شیر 3 راهه برقی جهت کنترل دبی آب به منظور تثبیت دمای اتاق و ایجاد آسایش بیشتر
- طراحی ظریف دستگاه باعث می‌شود فضای کمی از ساختمان را اشغال نماید و نصب آن آسان باشد.
- مجهز به ترموستات بر روی فن کویل با کنترل از راه دور همراه با نمایشگر LCD
3. فن کویل کاستی
فن کویل کاستی معمولاً زیر سقف کاذب نصب شده و فقط دریچه هوای خروجی آن دیده می‌شود.
انواع فن کویل کاستی
- فن کویل کاستی یک طرفه
- فن کویل کاستی دو طرفه
- فن کویل کاستی چهار طرفه
این فن کویل ها در مدل‌های مختلف یک، دو و چهار طرفه و با ظرفیت هوادهی بین 300 تا 1500 فوت مکعب بر دقیقه (CFM) ساخته می‌شوند. معمولاً از این نوع فقط در ساختمان‌هایی که دارای سقف کاذب هستند استفاده می‌شود تا تنها دریچه‌های آن در معرض دید قرار بگیرد.
فن کویل های کاستی یکطرفه نیز می‌تواند گزینه مناسبی جهت جایگزینی در ساختمان‌های مسکونی به‌جای فن کویل های سقفی توکار باشد.
روش کنترل میزان دما و حجم هوا در این دستگاه‌ها معمولاً از طریق ریموت کنترل انجام می‌گیرد.
این دستگاه‌ها که سینی درین (جهت جمع‌آوری آب تقطیر شده و هدایت آن به بیرون) ندارند، از طریق پمپ درین آب تقطیر شده را به بیرون هدایت می‌کنند.
تفاوت فن کویل یکطرفه با چهارطرفه
تفاوت فن کویل چهار طرفه آن با فن کویل مدل یکطرفه در این است که هوای خروجی از چهار جهت در محیط پخش می‌شود.
تفاوت قیمتی فن کویل کاستی با فن کویل کانالی
قیمت فن کویل کاستی در مقایسه با فن کویل کانالی ارزان‌تر است زیرا نیاز به کانال‌کشی ندارد.
ویژگی‌های فن کویل کاستی یکطرفه
- جریان هوای یکنواخت
- مجهز به دریچه خودکار توزیع هوا
- جریان هوای یکنواخت با کمترین سطح صدا
- قابلیت نصب سریع ، سرویس و نگهداری آسان
- قابلیت زمان‌بندی 24 ساعته جهت روشن و خاموش شدن
- تنوع ظرفیت هوادهی از 300 تا 600 فوت مکعب بر دقیقه (CFM)
- بدنه بسیار باریک با قابلیت نصب در سقف‌های کاذب با ارتفاع کم
- مجهز به پمپ درین با قابلیت پمپاژ آب تقطیر شده تا ارتفاع 75 سانتی‌متر
ویژگی‌های فن کویل کاستی چهار طرفه کامپکت
- جریان هوای چهار جهته
- قابلیت زمان‌بندی 24 ساعته
- مجهز به دریچه خودکار توزیع هوا
- جریان هوای یکنواخت با کمترین سطح صدا
- قابلیت نصب سریع ، سرویس و نگهداری آسان
- مجهز به فن 3 بعدی به‌منظور کاهش مقاومت هوا
- تنوع ظرفیت هوادهی از 300 تا 500 فوت مکعب بر دقیقه (CFM)
- طراحی فشرده با قابلیت نصب در سقف‌های کاذب با ارتفاع محدود
- مجهز به پمپ درین با قابلیت پمپاژ آب تقطیر شده تا ارتفاع 50 سانتی‌متر
- مجهز به ترموستات بر روی فن کویل با کنترل از راه دور همراه با نمایشگر LCD
ویژگی‌های فن کویل کاستی چهار طرفه:
- جریان هوای چهار جهته
- قابلیت اتصال به هوای تازه
- قابلیت زمان‌بندی 24 ساعته
- مجهز به دریچه خودکار توزیع هوا
- اشغال فضای بسیار کم در سقف کاذب
- جریان هوای یکنواخت با کمترین سطح صدا
- قابلیت نصب سریع، سرویس و نگهداری آسان
- مجهز به فن 3 بعدی به‌منظور کاهش مقاومت هوا
- سرمایش مؤثر ، یکنواخت و سریع با خروجی هوای چهار طرفه
- تنوع ظرفیت هوادهی از 600 تا 1500 فوت مکعب بر دقیقه (CFM)
- به علت فشردگی و وزن کم دستگاه‌ها برای نصب احتیاج به بالابر ندارد.
- مجهز به پمپ درین با قابلیت پمپاژ آب تقطیر شده تا ارتفاع 75 سانتی‌متر
- مجهز به ترموستات بر روی فن کویل با کنترل از راه دور همراه با نمایشگر LCD
4. فن کویل کانالی
در صورتی‌که یک سیستم تهویه مطبوع در ساختمان باشد (مثل هواساز و ایرواشر) و هوادهی از این کانال‌ها صورت بگیرد، فن‌کوئل‌های کانالی در پایانه‌های خروجی استفاده شده که می‌توانند هوای تصفیه‌شده را به‌دلخواه گرم یا سرد نمایند به سه شکل داکت فن کویل توکار سقفی، روکار سقفی و روکار ایستاده دیواری موجود هستند. نوع توکار آن نسبت به روکار کم صداتر است و کاربرد بیشتری دارد. فن کویل های کانالی معمولاً به دلیل صدای بالا و حجم هوای زیاد به نسبت دیگر انواع آن‌ها در راهروهای ساختمان‌های تجاری، لابی‌ها و همچنین مکان‌هایی با ارتفاع کف تا سقف زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرند. معمولاً در ظرفیت هوادهی بین 800 تا 2200 فوت مکعب بر دقیقه (CFM) ساخته می‌شوند در این مدل و مدل کاستی سایز دستگاه اهمیت زیادی دارد چرا که باید با سایز کانال و محفظه مورد نظر تطابق داشته باشد.
ویژگی‌های فن کویل کانالی
- قابلیت اتصال به هوای آزاد
- مجهز به فیلتر قابل شستشو
- دارای فن سانترفیوژ 3 سرعته
- دارای سینی تخلیه درین از جنس گالوانیزه
- بدنه ساخته شده از ورق گالوانیزه سخت و محکم
- قابلیت اطمینان و راندمان بالا در ظرفیت‌های مختلف
- با فشار ایستایی خارجی (ESP) 700 و 100 پاسکال
- تنوع ظرفیت هوادهی از 800 تا 2200 فوت مکعب بر دقیقه (CFM)
- قابلیت جدا کردن فیلتر جهت تعویض یا تمیز کردن آن از سه جهت (چپ ، راست و پایین)
- امکان برداشتن پنل و دسترسی آسان به اجزا داخلی به‌منظور سرویس و تمیز کردن اجزا
- دارای فشار استاتیکی بالا و قابلیت کانال‌کشی جهت توزیع متناسب هوا در فضاهای مختلف
5. فن کویل سقفی توکار
این دستگاه‌ها که بیشترین تقاضا را در ساختمان‌های مسکونی دارند، به دلیل سادگی و سطح صدای بسیار پایین، دارای محبوبیت بالایی می‌باشد. فن کویل سقفی توکار درون سقف کاذب طبقات قرار داده می‌شود. دریچه هوادهی و همچنین دریچه دسترسی به این دستگاه مطابق با سلیقه خریدار ساخته و نصب می‌گردد، در کنار این مزایا می‌توان به قیمت پایین این دستگاه نسبت به انواع دیگر نیز اشاره کرد. فن کویل سقفی توکار معمولاً در ساختمان‌های مسکونی، اداری و … نصب و اجرا می‌گردد. این دستگاه‌ها معمولاً از ظرفیت 200 تا 1200 CFM تولید می‌شوند.
ویژگی‌های فن کویل سقفی توکار
- تنوع ظرفیت هوادهی از 200 تا 1200 فوت مکعب بر دقیقه (CFM)
- طراحی خاص و فشرده با کمترین سطح صدا
- بدنه ساخته شده از ورق گالوانیزه سخت و محکم
- هزینه نگهداری و نصب پایین
- قابلیت جدا کردن فیلتر جهت تعویض یا تمیز کردن آن از سه جهت (چپ ، راست و پایین)
- کم‌حجم با وزن پایین
- مجهز به فیلتر قابل شستشو
- دارای فن سانترفیوژ 3 سرعته
- دارای سینی تخلیه درین از جنس گالوانیزه
- دارای کویل سه ردیفه
- قابلیت اتصال به هوای آزاد
- در دو مدل با فشار ایستایی خارجی (ESP) 30 و 12 پاسکال
- قابلیت تعویض جهت لوله ورودی
انواع فن کویل از نظر نحوه تأمین هوای تازه
فن کویل ها از نظر تأمین هوای تازه به دو صورت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نوع اولاز نظر نحوه تأمین هوای تازه
اگر فن کویل فقط به عنوان گرمایش و سرمایش مورد استفاده قرار بگیرد، باید هوای تازه توسط سیستم هواساز مرکزی تأمین شود. در این حالت هواساز از طریق یک کانال، هوای تازه را پس از فیلتر کردن (و نیز در صورت نیاز تنظیم رطوبت آن) وارد ساختمان کرده و آن را توزیع می‌کند. معمولاً در ساختمان‌هایی که از سیستم فن کویل در آن استفاده می‌شود، هواساز هوای تازه را فقط وارد راهروها و راه‌پله‌های موجود در ساختمان می‌کند تا ضمن تأمین اکسیژن کافی در ساختمان، دمای این قسمت‌ها را نیز به دمای اتاق‌ها و سالن‌ها نزدیک کند.
هواسازها دستگاه‌های با ابعاد نسبتاً بزرگی هستند که وظیفه تأمین هوای تازه، سرد یا گرم کردن آن، فیلتراسیون و در برخی موارد تنظیم رطوبت هوا را بر عهده دارند. نکته اینکه هواساز نیز همانند فن کویل دارای کویل آب سرد و کویل آب گرم است و این آب سرد و گرم از طریق چیلر (یا مینی چیلر) و بویلر موتورخانه (یا پکیج گازسوز) تأمین می‌شود.
نوع دوم از نظر نحوه تأمین هوای تازه
اگر فن کویل علاوه بر سرمایش و گرمایش ، هوای تازه مورد نیاز را نیز تأمین کند، دیگر به هواساز مرکزی و تجهیزات آن نیاز نبوده و هوای تازه از طریق دریچه پشت فن کویل و توسط فن به درون محیط کشیده می‌شود. در این حالت کانال‌های توزیع‌کننده هوا از یک طرف به هوای آزاد بیرون از ساختمان راه دارند تا بتوانند هوای تازه را (پس از عبور دادن از فن کویل) وارد ساختمان کنند و از طرف دیگر به اتاق‌ها و سالن‌ها. مزیت این روش حذف دستگاه هواساز مرکزی است ولی این روش به خوبی روش هواساز نمی‌تواند هوای تازه را فیلتر نماید. در ضمن اگر به تنظیم دقیق رطوبت نیاز باشد، بایستی حداقل از یک هواساز در ساختمان استفاده شود.
معمولاً برای تأمین هوای تازه ، روش اول (استفاده از دستگاه هواساز) به کار می‌رود.
انواع فن کویل از نظر تعداد لوله
-
فن کویل دو لوله‌ای
-
فن کویل چهار لوله‌ای
در نوع دو لوله‌ای، یک لوله برای ورود جریان آب سرد یا گرم و یک لوله برای خروج آن است. در نوع چهار لوله‌ای ، یک لوله مخصوص ورود آب سرد و یک لوله مخصوص ورود آب گرم و دو لوله دیگر برای خروج آن‌هاست. مزیت چهار لوله‌ای این است که اگر در یک ساختمان با تعداد زیادی فن کویل، تعدادی از واحدها به سرمایش و تعدادی به گرمایش (به‌طور هم‌زمان با هم) نیاز داشته باشند، نوع چهار لوله‌ای این نیاز هم‌زمان را به خوبی تأمین می‌کند ولی نوع دو لوله‌ای نمی‌تواند زیرا در تمامی دستگاه‌ها به‌طور هم‌زمان یا آب سرد جاری است یا آب گرم. از این رو مدل چهار لوله‌ای برای چنین ساختمانی مناسب‌تر است.سیستم دو لوله ارزان‌تر، کم جا تر و آسان تعمیر هستند. به همین دلیل طرفداران بیشتری دارند.
